Loading...
Thumbnail Image
Item

Ko Waikato-Maniapoto te iwi

Abstract
Nō te ūnga mai o Tainui waka, i Whangaparāoa, ka tīmata i reira te tautapa haere a Tainui waka i tōna rohe, i tāna tere i Te Ika-ā-Māui. Nāwai rā ka tau ki tōna tumu i roto o Kāwhia Moana, Kāwhia Kai, Kāwhia Tāngata, i te taha hauāuru o Te Ika-ā-Māui. I roto i ngā rautau i muri mai i te ūnga o Tainui waka me ngā tūpuna i tere mai i te waka, ka tīmata ngā tūpuna te mātoro haere i te whenua hou me te whakanoho i ngō rātou whānau. Ka tupu i koneki ngā hapū me ngā iwi i heke mai i ngā waka. I roto i ngā tātai whakapapa o Tainu waka, e mārama mai ana ngā kāwai heke ki ngā iwi o Waikato me Maniapoto hoki. Ka whai mana ngā rangatira o ngā iwi nei i ngō rātou kāinga me ngā pānga whenua i noho ai rātou. I hua tuatahi ai te iwi o Waikato-Maniapoto i roto i ngā pakanga me ngā whakaipoipotanga mo ngā kāinga me ngā pānga whenua, kai, moana hoki. Nā ngā pūkenga wānanga, pakanga hoki, i whakawehe, i kotahi ai rānei ngā iwi. I te taenga mai o te Pākehā ki te pēhi i ngā tikanga a te Māori, ka huri te aro o te Pākehā ki te whakahau me te whakawai i ngā rātou tauira hou ki runga i ngā iwi. Ka whakaturengia ngā ingoa o ngā tikanga hou, nā te Kāwanatanga Pākehā hou nei i whakamana, ā, i whakaū ngēnei tikanga hou kia pēhia ngā tikanga taketake ake a te Māori. Ka huri a Waikato-Maniapoto iwi ki te aru i ngā tauira hou ki te whakawhanake i ngā uri whakatupu i roto i te ao hou. Hoi, i mau tonu i a Waikato-Maniapoto te wairua me ngā tikanga i heke iho ki ngōna uri. Ka whakaūngia te wairua me ngā tikanga o ngā mātua tūpuna ki roto i te tauira hou o te Kīngitanga. Ka mahi ngātahi te Kīngitanga me te iwi o Waikato-Maniapoto ki te whakatinana i tōna kaupapa, arā, hei pupuru i te toto; hei pupuru i te whenua; ā, hei pupuru i te mana Māori motuhake. I roto i te Kīngitanga nga hanganga iwi hou i puta hei kōkiri i ngā rautaki whakawhanake i te iwi whānui i roto i te ao hou nei. Huhua noa atu ngā uri o Waikato-Maniapoto i whai wāhi i runga i ngā tūranga whakawhanake i te iwi whānui mā te whakaū i te mana Māori motuhake i roto i te reo me ngā tikanga o Waikato-Maniapoto iwi me ngōna kaupapa. Ko te whakahua i ngā hononga iwi kia whai whanaungatanga, kia whai tūrangawaewae te whakatinanatanga o te whakapono ā-wairua nei ki ngā taonga tuku iho o Waikato-Maniapoto. Ka whai mana, ka tūturu te kīanga a Waikato-Maniapoto i roto i te whakamana a ngā uri i ngā kōrero whakapapa o te iwi o Waikato-Maniapoto me te whakamana i te kīanga nei i ngā reanga whakapapa.
Type
Thesis
Type of thesis
Series
Citation
Ngaia, T. I. K. T. (2010). Ko Waikato-Maniapoto te iwi (Thesis, Master of Māori and Pacific Development (MMPD)). The University of Waikato, Hamilton, New Zealand. Retrieved from https://hdl.handle.net/10289/4878
Date
2010
Publisher
The University of Waikato
Rights
All items in Research Commons are provided for private study and research purposes and are protected by copyright with all rights reserved unless otherwise indicated.