Item

Te kū o te kupu

Abstract
Ko tēnei tuhingaroa, he rangahau hai wherawhera ake i te āhuatanga o te reo Māori, e kiia ana ko tōna oro, me te kū o ngā kupu kōrero o taua reo. Ko te aronga whakaaro o tēnei rangahau, he rapu i tētahi āhuatanga kāore anō kia tirotirohia, kia tuhia rānei mō te reo Māori. Ehara tēnei rangahau i te kaupapa, i te mahi hou. Otirā, kai te whai te kaituhi i ngā rangahau kua oti kē i wētahi tohunga te wānanga mō wētahi atu reo. Ko tā te kaituhi he whai i ngā tauira a te hunga wetewete reo nei, ka uwhi ai ki runga i te reo Māori hai āwhina i ngā tātaritanga ā te kaituhi mō tōna ake reo, arā, te reo Māori. Kai te upoko tuatahi ka whaia ngā rerenga whakaaro i pūpū ake ai te taitara 'te kū o te kupu' mō tēnei mahi rangahau. Inā ka tirohia i ahu ngā oro o te reo mai i whea e ai ki tā te Māori wānanga. Mai i ngā oro ka puta ko ngā ku o ngā kupu me ngā kupu o ngā rārangi kōrero. Hai te upoko tuarua ka tirohia ngā kōrero kua tuhia e ngā tohunga wetewete reo e pā ana ki te kaupapa o tēnei tuhingaroa, arā, te kū o te kupu. Ko ngā tirohanga mō te reo ake, arā, i ahu mai i whea, he aha ōna momo whakaata me tōna pakaritanga ka tirohia i roto i te upoko tuatoru. Mai i ngā momo whakaata o te reo i roto i ngā momo waiata, ka āta tahuri te kaituhi ki te whakawhānui haere i tana wetewete me tāna tūhononga i ngā rerenga me ngā pekanga o te ku o te kupu. Kai te upoko tuarima ka tirohia ngā whāinga me ngā aronga ā wētahi kaitito waiata Māori me wētahi kaikōrero i te reo Māori, mō ō rātau māramatanga ki ngā kū me ngā oro o te reo Māori. Kai te upoko tuaono e whāriki ana wētahi tauira kōrero Māori, hai whakaata i ngā momo orōmāhara, oro ohorere, ororite, kupu whakahuarua me wērā atu tauira whakaahua i ngā kū o te kupu me ngā oro o te reo Māori. Ko ngā hua o tēnei rangahau, o tēnei tuhingaroa ka kitea i roto i te upoko tuawhitu. Kōinei te whakakopinga o tēnei mahi.
Type
Thesis
Type of thesis
Series
Citation
Date
2000
Publisher
The University of Waikato
Supervisors
Rights
All items in Research Commons are provided for private study and research purposes and are protected by copyright with all rights reserved unless otherwise indicated.
DOI
Publisher version