Loading...
Thumbnail Image
Item

Te Mata Ono. E tipu atu te kūmara, e ohu mai te anuhe

Abstract
Mai anō, mai anō kua whakapaoho te iwi Māori, tīmata mai ai i te mahi whaikōrero, i te mahi karanga, i te mahi taonga puoro, i te mahi toi, me te mahi waiata. Ko ngā mahi nei he huarahi tuku karere i tētahi takitahi, takitini rānei ki tētahi takitahi, takitini rānei. Mā ēnei mahi e whakawhitiwhiti mōhiohio ai te tangata. Nō te taitanga mai a te Pākehā kua whai huarahi whakapaoho atu anō te iwi Māori i ō rātau mōhiohio, tīmata ana mai i ngā niu pepa, eke ana rā ki ngā reo irirangi, tae noa mai ki te pouaka whakaata me te ipurangi. Ko te rangahautanga nei ka titiro ki tētahi o ngā huarahi mātāmuri e whakapaohotia ai ngā mōhiohio a te Māori, arā te pouaka whakaata. Ka arotaketia ngā mahi tuari mōhiohio a te whare waihanga hōtaka pouaka whakaata nei a Whakaata Māori mā tētahi anga tātai e kīia nei ko Te Mata Ono. I ngā tau 15 kua pahure ake nei ehara i te mea kua tū a Whakaata Māori hai kaitohatoha mōhiohio Māori, engari hai kaiwhakarauora hoki i te reo Māori me ngā tikanga Māori. I te tuhinga roa nei ka tirohia ngā huarahi taketake me ngā huarahi hōu o te whakapaoho i ngā mōhiohio o te tangata mā roto i a Whakaata Māori. Mā te whakauruuru i ngā huarahi e rua nei e whakahōuhia ai te ara, e whakapaoho Māoritia ai hoki ngā hōtaka o te wā. E ono katoa ngā āhuatanga o te anga e kōrerotia nei. Ko te tuhinga roa nei he haurua o te anga. Nā ngā ture ā-kupu o te tohu paerua nei, ka rangahaua rētōtia e a au ngā wāhanga e toru o te ono e kīia nei ko Te Mata Ako, Te Mata Tikanga, Te Mata Iwi anō hoki. E tuhia ana hoki tētahi atu tuhinga roa i te wā nei e Kimiora Kaire-Melbourne. Kai te titiro ia ki ērā atu wāhanga e toru o te anga, Te Mata Māori, Te Mata Pākehā me Te Mata ō-Tua. Hai te mutunga o ngā tuhinga roa e rua nei, ka whakapiria ai ngā āhuatanga e ono kia waihanga pūmautia ai te anga tātari o Te Mata Ono. Ka piri ana te anga tātari ko te whāinga kia whakahāngaitia ai ki a Whakaata Māori hai tautoko, hai hāpai, hai ārahi hoki i te teihanga ki ngā rā kai te heke mai.
Type
Thesis
Type of thesis
Series
Citation
Pēwhairangi, T. A. T. (2019). Te Mata Ono. E tipu atu te kūmara, e ohu mai te anuhe (Thesis, Master of Arts (MA)). The University of Waikato, Hamilton, New Zealand. Retrieved from https://hdl.handle.net/10289/12802
Date
2019
Publisher
The University of Waikato
Supervisors
Rights
All items in Research Commons are provided for private study and research purposes and are protected by copyright with all rights reserved unless otherwise indicated.