Te kaumoana Poronīhia: Ngā terenga onamata

Abstract

Tā tēnei tuhinga e whai ake nei, he wānanga i ngā pūtake o te whanaketanga mai o ngā iwi, nāna ngā motu o Poronīhia i whakakāinga, ka utaina te karangatanga ki runga ki a rātou, he iwi Poronīhia. Ko te pātai matua, i ahu mai ngā iwi Poronīhia i whea? Tēnei, ka hahaina ngā whakaaro Māori me ngā whakaaro Tauiwi e pā ana ki te pūtakenga mai o te iwi tāngata ki te ao. I konei, ka kitea te rerekē o te titiro ā-ao a ēnei iwi tāngata.

Ka ū te titiro ki Hawaiki, e tau ana ngā kōrero tuku iho a te ao Māori, ki te ao Poronīhia hoki. E mea ana te Māori, he tūrangawaewae taurikura a Hawaiki, he pā whakawairua hoki. Ka riariakina e au ngā whakapae mō tēnei karangatanga kāinga i mau roa ai i ōna iwi kōrero.

Ka huri rā ki te āta whakatewhatewha i ngā rangahau mō te horanga haeretanga o te iwi tāngata mai i whirika, ki hia ki te tonga mā rāwhiti, ā, tau atu rā ki roto i ngā whaitua moana o Poronīhia. I konei, kua āta wānangahia e au ngā whakapae huhua mō ngā take i horapa haere ai ēnei iwi ki roto o Poronīhia, ka tahi. Ka rua, ka tirohia ngā tohe e pā ana ki tō rātou āheinga ki te whakatere i ō rātou waka. Ko ēnei kōrero, he whakatuwhera i te pūtea mātauranga mō runga i ngā mahi whakatere waka a ngā tūpuna Poronīhia.