Loading...
Thumbnail Image
Item

Ka mate ko te mate, ka ora taku toa: Ko Ngā Matawhāura o te Rau Tau Tekau mā Iwa

Abstract
Tēnei te urutomo atu ki te rau tau o te tekau mā iwa ki te nanaiore i ngā tai o te Matawhāura i ngaeki ai te whenua i horo ai tuanuku, i horo ai te tangata, i tū ai te rangatiratanga. Ko te kimihanga i te āhua ki te tikanga ki te pakanga, ki te mate te ihoiho, ko te rapunga i te āhua ki ōna neke, ki ōna nuku, ki ōna panoni, ki ōna hounga te whainga. Kei te kapi katoa ki tā te pukapuka, i tā te tuhinga. Wāhia ana kia whā ōna ahoaho, koia, ko te pūtakenga mai o te riri, o te Matawhāura. Muringa iho, ko ngā Matawhāura a te Māori ki te Māori. Ka whāia mai ko ngā riri ki te Pākehā, ā, ko ngā pakanga a te mana poropiti, mutu iho ki te kōtuitui. Ko te whakaohooho, ko te whakamataara i a Ngāi Māori, i a Ngāi tauiwi otīa, i a Ngāi iwi taketake ki te nōhanga mai o te hītori ki te ahurea o te whenua, ki te ahurea o te tangata, ki ōna tuakiritanga. Ko te whakaariari i te āhua o te tikanga a te pakanga, a te mate me ōna neke i te oma a te wā i roto i te whakaeke a te iwi tini ngerongero ki te unu i te mono o te whenua o te iwi pū taketake. Ko te whakaihiihi i te iwi ka rawakoretia, ka reo koretia, ka whenua koretia, ka tikanga koretia. Ko te whakaatuatu i tā te Māori, i tā te Pākehā ki tā te kupu Māori, ki tā anō te kupu Pākehā. Ko tōna mutunga iho, ko te whakakitenga ake, ko te whakatinanatanga i te mau tonu a te tikanga ki ngā rohe o te pakanga o te mate, ko te neke māna ko te panoni i ngā wāhi i kitea ai he huarahi ki te ora, he toa, he mau tonu ki tētahi pitonga whenua e huraia mai he tōnuitanga mā ngā uri whakatipu. Ko te hari i te kaupapa mā roto tonu i te reo ake a te kōrero, i te reo ake o te whenua. Ko te takahanga i te ara o te whakarauora i te reo, i te tikanga, i te tuakiri, i te mana Māori motuhake. Ko tōna otinga atu, ko te whakairi ake i ngā mahi a ngā tūpuna e ū ai te tangata whenuatanga e kitea ai ko tā rātou, e pātaia ai, he aha ia tā tātou?  
Type
Thesis
Type of thesis
Series
Citation
Murphy, K. Ē. G. (2017). Ka mate ko te mate, ka ora taku toa: Ko Ngā Matawhāura o te Rau Tau Tekau mā Iwa (Thesis, Doctor of Philosophy (PhD)). The University of Waikato, Hamilton, New Zealand. Retrieved from https://hdl.handle.net/10289/11648
Date
2017
Publisher
The University of Waikato
Supervisors
Rights
All items in Research Commons are provided for private study and research purposes and are protected by copyright with all rights reserved unless otherwise indicated.