Loading...
Thumbnail Image
Item

Te Whare Tāhuhu Kōrero o Hauraki Revitalising 'Traditional' Māori Language of Hauraki

Abstract
He nui ngā tūmomo reo o te Māori. Ko te reo tuauriuri whāioio tērā, ko te reo ōkawa tērā, ko te reo ōpaki tērā, ko ngā mita, ko ngā kīwaha, ko ngā whakataukī me ngā whakatauākī a ngā iwi puta noa i te motu. I roto i ngā tau maha kua taha ake, kua tāharahara te reo Māori, kua mimiti haere. Hei ātete i tēnei āhua, kua kāpunipuni ngā tohunga me ngā kaupapa ki te whakahaumanu i te reo, kia tangata whenua anō ai te reo Māori ki te ngākau o te iwi. Ka whai take te mihi ki te hunga i upoko pakaru, i toka tū moana ki te whakarangatira i te reo Māori. Otirā, i hāngai ngā kaupapa whakamāui reo ki te reo ōpaki, ki te reo kōrero, ki te reo kāuta. Ko tāku e whakapae nei, ko te reo e ngaro nei i roto i ngā mahi whakaora reo, ko te reo kāmehameha o ngā toi huarewa, ko te reo tapu o ngā manumea, ko te reo tau ukiuki o te marae. Koinei te pūtake o tēnei tuhinga roa. He kohikohinga kōrero, he whakamoana whakaaro ki te whakatakoto i te rautaki whakaora i te reo ōkawa o Hauraki. Me hoki ake au ki te mauri o ōku waka o Hauraki, o ōku maunga o Moehau, o Te Aroha, o te tupuna Marutūāhu, o Te Tara o Te-Ika-a-Māui. Me hoki ahau ki te oneone tapu o ōku mātua tūpuna ki te whakatū i Te Whare Tāhuhu Kōrero o Hauraki hei whare pupuru i te mana o ngā taonga kairangi a ngā tūpuna, kia ora ake ai ēnei tikanga mō ake tonu atu. Ko tā tēnei tuhinga roa, he whakatakoto i te mahere whakatū i ngā pakitara, i ngā poupou, i te tāhū, i te tuanui, i ngā wāhanga katoa o tōku whare wānanga. Ko te tūmanako, ka tū tōku whare, ka huaki te kūaha, ka rere te reo pōwhiri ki tōku iwi. “Hauraki, nau mai ki ngā taonga a koro mā, a kui mā. Nau mai ki te reo ōkawa, ki te reo tapu. Haere mai ki Te Whare Tāhuhu Kōrero o Hauraki.”
Type
Thesis
Type of thesis
Series
Citation
Ngāpō, K. C. B. L. (2012). Te Whare Tāhuhu Kōrero o Hauraki Revitalising ‘Traditional’ Māori Language of Hauraki (Thesis, Doctor of Philosophy (PhD)). University of Waikato, Hamilton, New Zealand. Retrieved from https://hdl.handle.net/10289/6411
Date
2012
Publisher
University of Waikato
Rights
All items in Research Commons are provided for private study and research purposes and are protected by copyright with all rights reserved unless otherwise indicated.